Verantwoording Naar aanleiding van de Pano-reportage over Schild & Vrienden, een organisatie actief aan de Universiteit Gent met een fascistisch karakter, die aanzet tot geweld en discriminatie tegen migranten, vrouwen, vakbonden en LGBTQ+-mensen roepen wij de UGent-associatie en de aan haar gelieerde instellingen, geledingen, vakgroepen, raden, verenigen en konventen op een “ethische code” aan te nemen. Met dit document wensen we een duidelijke norm te stellen, om het georganiseerd verspreiden van haat en onverdraagzaamheid in de toekomst beter te bestrijden aan onze universiteit.
Voor deze “ethische code” verwijzen wij naar het document dat de Raad van Bestuur van de Vrije Universiteit Brussel in 1994 aannam na gewelddaden en intimidaties door een extreemrechtse studentenkring. De toenmalige beslissing om extreemrechts van de Vrije Universiteit Brussel te bannen is tot vandaag effectief gebleken. We roepen alle leden van de Gentse universitaire gemeenschap op dit succesvol precedent als voorbeeld te nemen voor een goede praktijk.
Wij achten deze stap noodzakelijk om het democratische, pluralistische en inclusieve karakter van onze universiteit te vrijwaren; tevens om haar motto ‘Durf Denken’ te beschermen van groepen die met geweld de academische vrijheid en het vrije denken en handelen trachten te beknotten. Met deze verklaring roepen wij alle instellingen, geledingen, vakgroepen, raden, verenigingen en konventen verbonden met de Universiteit Gent dan ook op om deze ethische code aan te nemen en uit te dragen.
Motivatie voor de oproep We stellen een intensivering vast van de activiteiten van Schild & Vrienden aan onze universiteit. Deze groep rekruteert studenten uit onze universiteit om op georganiseerde manier aan te zetten tot haat, discriminatie en zelfs geweld tegen migranten, vrouwen, vakbonden en LGBTQ+-mensen. Uit de recente onthullingen in de media blijkt dat zij intern een uitgesproken fascistischgedachtegoed aanhangt en strategieën ontwikkelt om haar schandelijke politieke agenda ten uitvoer te brengen. Zo proberen verschillende leden van Schild & Vrienden ook om onze alma mater van binnenuit te schaden. Dit past volledig in de opmars van extreemrechts in de maatschappij, waar onder meer Europol nog voor waarschuwde in een rapport in juni 2018.
Extreemrechts streeft ernaar zich een respectabel imago aan te meten zodat hun gedachtegoed gelegitimeerd wordt. Dit gebeurt onder andere door erkenning van verschillende extreemrechtse organisaties door officiële instanties en door infiltraties in allerlei raden en commissies. Dit geldt ook voor instanties die -bewust of onbewust- hun naam of faciliteiten verlenen aan publicaties, activiteiten en dergelijke.
Extreemrechtse groeperingen proberen door selectief andersdenkenden of gezagsdragers via hun communicatiekanalen aan bod te laten komen, enige vorm van legitimatie te geven aan hun dikwijls ondemocratische en vanuit het democratisch gedachtengoed onaanvaardbare ideeën. Op deze manier geven zij het publiek de illusie, tolerant te staan tegenover andersdenkenden. De praktijk, zowel in het verleden als vandaag, bewijst het tegendeel. Ingeval leden van de UGent-community in polemiek gaan met vertegenwoordigers van extreemrechtse groeperingen, dient dit met de nodige omzichtigheid en op basis van voldoende inhoudelijke voorbereiding te gebeuren.
Het wordt hoog tijd dat de universiteiten deze strategie doorzien en zich profileren als organisaties die in het offensief gaan tegen zulke praktijken. De UGent heeft hier zeker reden toe, indien zij als universiteit het principe van ‘Durf Denken’ hoog in het vaandel wil blijven dragen. Dit kan zij doen door het verbod op extreemrechtse organisaties te bestendigen op basis van een grondige argumentatie (bv. uitgewerkt door een interdisciplinaire werkgroep aangaande deze problematiek); door richtlijnen uit te vaardigen aan het academisch personeel; door te appelleren aan de verantwoordelijkheid van de student en de studentenorganisaties; door aan het begin van elk academiejaar een Studium Generale in te richten over het vrije denken, het vrij onderzoek en de onverenigbaarheid hiervan met het extreemrechtse gedachtegoed...
Als conclusie kunnen we dus stellen dat het voor de Universiteit Gent absoluut noodzakelijk is dat zij omtrent extreemrechts in de samenleving een standpunt inneemt. Even belangrijk is het feit dat de academische overheid naar de studenten toe een duidelijk signaal stuurt en hiervoor beroep doet op haar autoriteit inzake wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. Het is wenselijk dat er een duidelijke tegenaanval ingezet wordt door de Universiteit Gent.
Hoeft er nog aan herinnerd te worden dat de opgang van extreemrechts in de samenleving geen marginaal verschijnsel meer is, maar integendeel alarmerende proporties aanneemt?
Ten slotte herinneren wij de universitaire gemeenschap nog aan: -De Wet van 22 mei 2014 tot wijziging van de wet ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen met het oog op de uitbreiding ervan naar genderidentiteit en genderexpressie -De Wet van 22 mei 2014 ter bestrijding van seksisme in de openbare ruimte -De Wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen -De Wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie -De Wet van 10 januari 1999 betreffende de criminele organisaties -De Wet van 23 maart 1995 tot bestraffing van het ontkennen, minimaliseren, rechtvaardigen of goedkeuren van de genocide die tijdens de tweede wereldoorlog door het Duitse nationaal-socialistische regime is gepleegd -De Wet van 30 juli 1981 tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden, -De Wet van 29 juli 1934 waarbij de private milities verboden worden
Voorstel tot beslissing De UGent wenst dat haar naam noch haar autoriteit als universitaire gemeenschap misbruikt wordt door extreemrechts. Daarom zal de UGent steeds afstand nemen van personen die van deze richtlijn afwijken en erop wijzen dat deze personen ten persoonlijke titel spreken en geenszins als vertegenwoordigers van de universitaire gemeenschap. Alle leden van deze universitaire gemeenschap worden met aandrang verzocht op geen enkele manier ideeën en/of standpunten te verkondigen of enige andere vorm van communicatie met het publiek te onderhouden via kanalen verbonden met extreemrechtse groeperingen.
Het is noodzakelijk een verbod in te voeren voor organisaties die -extreemrechtse, haatdragende, discriminerende of tot geweld oproepende boodschappen van eender welke vorm (‘memes’, video’s, teksten…) verspreiden -fysieke of geestelijke intimidatie als middel inzetten tegen (politieke) opposanten of autoriteiten -instanties, geledingen of raden aan de UGent infiltreren om de eigen extreemrechtse agenda te dienen.
De Universiteit Gent vraagt studenten, personeel en allen die verbonden zijn met deze instelling, hun maatschappelijke verantwoordelijkheid op te nemen met betrekking tot extreemrechts in de context van de humanistische roeping van deze universiteit.
In het bijzonder worden de leden van het academisch personeel verzocht om binnen het kader van hun colleges aandacht te besteden aan het omgaan met onverdraagzaamheid, en in het bijzonder extreemrechts. Ook de oprichting van een interdisciplinaire werkgroep aangaande deze problematiek zou hiertoe kunnen bijdragen. Doel van deze werkgroep zou kunnen zijn het UGent-standpunt ter zake wetenschappelijk te onderbouwen en uit te dragen naar de UGent-gemeenschap toe, met speciale aandacht voor de studenten.